Έφυγε από τη ζωή, σε ηλικία 97 ετών, η σπουδαία συγγραφέας Άλκη Ζέη. Η κηδεία της θα γίνει την Τρίτη από το Α΄ Νεκροταφείο, όπου αναπαύεται και ο σύζυγός της, Γιώργος Σεβαστίκογλου
Η Άλκη Ζέη γεννήθηκε στην Αθήνα. Ο πατέρας της καταγόταν από την Κρήτη και η μητέρα της από τη Σάμο, όπου πέρασε τα πρώτα παιδικά της χρόνια. Παντρεύτηκε τον θεατρικό συγγραφέα και σκηνοθέτη Γιώργο Σεβαστίκογλου, που πέθανε το 1991. Απέκτησαν δύο παιδιά.
Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών και στο Κινηματογραφικό Ινστιτούτο της Μόσχας, στο τμήμα σεναριογραφίας.
Από το 1954 έως το 1964, έζησε σαν πολιτική πρόσφυγας στη Σοβιετική Ένωση. Το 1964, επιστρέφει οικογενειακώς στην Ελλάδα, για να ξαναφύγουν πάλι όλοι μαζί με τον ερχομό της Χούντας, το 1967. Αυτήν τη φορά, ο τόπος διαμονής τους είναι η Γαλλία, και συγκεκριμένα το Παρίσι, απ’ όπου επιστρέφουν μετά τη δικτατορία.
Από πολύ μικρή ασχολήθηκε με το γράψιμο. Στις πρώτες ακόμη τάξεις του Γυμνασίου άρχισε να γράφει κείμενα για το κουκλοθέατρο. Ένας από τους ήρωες που δημιούργησε, ο Κλούβιος, έγινε κατοπινά ο ήρωας του γνωστού κουκλοθέατρου «Μπαρμπα – Μυτούσης», εμπνεύστρια του οποίου ήταν η Ελένη Θεοχάρη-Περάκη.
Πρώτο της μυθιστόρημα είναι «Το καπλάνι της βιτρίνας» (1963), που το έχει εμπνευστεί από τα παιδικά της χρόνια στη Σάμο και είναι σχεδόν αυτοβιογραφικό. Ακολουθεί μια σειρά μυθιστορημάτων για παιδιά, και το 1987 κυκλοφορεί το πρώτο της βιβλίο για μεγάλους, «Η αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα». Το 2013 κυκλοφόρησε το αυτοβιογραφικό της βιβλίο «Με μολύβι φάμπερ νούμερο δύο», και το 2017 το «Πόσο θα ζήσεις ακόμα, γιαγιά;».
SOOC/KONSTANTINOS TSAKALIDIS
Το 2010, τιμήθηκε με το Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του έργου της.
Ο καθαρός τρόπος γραφής της, η γλωσσική αρτιότητα, η κριτική στάση απέναντι σε πρόσωπα και καταστάσεις, το χιούμορ και η διεισδυτική ματιά στα γεγονότα, είναι τα χαρακτηριστικά των έργων της Άλκης Ζέη που το έχουν κάνει να αγαπηθεί από το ελληνικό και το ξένο αναγνωστικό κοινό.
«Η αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα», «Το καπλάνι της βιτρίνας» και «Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου», συμπεριλαμβάνονται στα διαχρονικά ευπώλητα βιβλία της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας. Τα βιβλία της απευθύνονται κυρίως στα παιδιά και τους εφήβους, πάντα όμως διαβάζονται με μεγάλη ευχαρίστηση και από τους ενήλικες. Εμπνέονται από προσωπικές της εμπειρίες, υφαίνοντας την υπόθεσή τους παράλληλα με ιστορικά γεγονότα. Τα θέματα που πραγματεύονται είναι καθημερινά και πανανθρώπινα.
«Το Καπλάνι της βιτρίνας», το πρώτο της μυθιστόρημα, υπήρξε έργο – σταθμός για την ελληνική παιδική λογοτεχνία και θεωρείται πλέον ένα κλασικό έργο της παγκόσμιας λογοτεχνίας για παιδιά, με συνεχείς επανεκδόσεις από το 1963 που πρωτοκυκλοφόρησε στην Ελλάδα και πολλές μεταφράσεις και διακρίσεις στο εξωτερικό.
SPIROS KATOPODIS
Η Άλκη Ζέη υπήρξε πρέσβειρα της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας στο εξωτερικό, καθώς το σύνολο του έργου της είναι μεταφρασμένο και κυκλοφορεί σε πολλές χώρες ανά τον κόσμο. Η ίδια είχε, επίσης, μεταφράσει από τα γαλλικά, τα ιταλικά και τα ρωσικά αρκετά βιβλία.
Το 2012, αναγορεύτηκε επίτιμη διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Κύπρου. Το 2014, αναγορεύτηκε επίτιμη διδάκτωρ του Τμήματος Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ενώ το 2015 απέσπασε την ίδια τιμή από το Πανεπιστήμιο Πατρών της Σχολής Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών.
ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΧΑΡΗΣ ΑΚΡΙΒΙΑΔΗΣ
Η συγγραφέας Άλκη Ζέη ανάμεσα στην εγγονή της Άννα (Α) και την κόρη της Ειρήνη (Δ).
Τον Ιανουάριο του 2015, έλαβε τον Χρυσό Σταυρό του Τάγματος της Τιμής, διάκριση που αποδίδεται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας σε διαπρεπείς προσωπικότητες των τεχνών, των επιστημών και των γραμμάτων, ενώ τον Σεπτέμβριο του 2015 τιμήθηκε από τη Γαλλία με τον τίτλο του Ταξιάρχη του Τάγματος των Τεχνών και των Γραμμάτων (Commandeur de l’Ordre des Arts et des Lettres).
ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΜΠΑΡΜΠΑΡΟΥΣΗΣ ΣΩΤΗΡΗΣ
Η συγγραφέας Άλκη Ζέη κατά τη διάρκεια της τελετής αναγόρευσής της σε Επίτιμη Διδάκτορα του Τμήματος Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης της Παιδαγωγικής Σχολής του Α.Π.Θ. που πραγματοποιήθηκε στην Αίθουσα Τελετών του Παλαιού Κτιρίου της Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ . Θεσσαλονίκη, Πέμπτη 23 Οκτωβρίου 2014.
Συλλυπητήριο μήνυμα της Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού
Με το έργο της και τη δημιουργική κοινωνική της παρουσία, η Άλκη Ζέη χαρακτήρισε και άφησε το αποτύπωμά της σε μια ολόκληρη κατηγορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Μαζί της μεγάλωσαν διαδοχικά γενεές. Γιαγιάδες και παππούδες, αλλά και τα παιδιά τους, γονείς οι ίδιοι σήμερα, και τα δικά τους παιδιά.
Δεν ήταν απλώς η αγαπημένη συγγραφέας, που γνώρισε τεράστια επιτυχία και αναγνώριση. Αν μέναμε εκεί θα μειώναμε αυτό που ήταν στην πραγματικότητα: Γιατί η Άλκη Ζέη πέρα από βραβεία, διακρίσεις και υψηλές πωλήσεις, ήταν η λατρεμένη γιαγιά και ταυτόχρονα η απολύτως νεανική παρουσία, η προσωποποίηση της εφηβείας στο διηνεκές.
Με την προσωπική γραφή της δημιούργησε ένα εντελώς νέο είδος, το εφηβικό μυθιστόρημα, που εμπεριείχε ιστορικά στοιχεία με ένα τρόπο άμεσο και διακριτό!
Χρησιμοποίησε τις αυτοβιογραφικές της αναφορές μετατρέποντας τις σε συναρπαστικές ιστορίες. Από εκείνες που σε κάνουν να γυρίζεις στη δική σου εφηβεία, σπεύδοντας να διαβάσεις την επόμενη σελίδα.
Η Άλκη δε μιμήθηκε τη νεανική γλώσσα ούτε την ευαισθησία της παιδικής ηλικίας. Τα κατείχε απόλυτα και ζούσε με αυτά! Αφηγήθηκε τις ιστορίες της χωρίς να καταφεύγει στη νοσταλγία.
Έζησε η ίδια μια ζωή, σχεδόν μυθιστορηματική, με πολλές δυσκολίες, τις οποίες αντιμετώπισε με χαμόγελο και γενναιότητα. Το εμβληματικό της «Καπλάνι της Βιτρίνας», με τις αμέτρητες μεταφράσεις σε όλο τον κόσμο, γράφεται «για αναγνώστες από 11 έως 111 ετών». Είναι διαπίστωση απόλυτα ακριβής. Το έργο της ανήκει σε όλους μας και σε όλες τις ηλικίες.
Εκφράζω τα θερμά μου συλλυπητήρια στην οικογένειά της και στους φίλους της.
naftemporiki.gr
